Onze blog krijgt een nieuw generatiegeluid erbij: Janneke Terlouw. Hoe het zo kwam, schetst ze naar het leven in haar inleiding. De schrijversportretten zie je hier, van jong naar oud.

Inleiding van Janneke

Op een mooie avond doorlopend in een nacht met whisky onder de pollensol (een samenvoegsel van een parasol behangen met een net dat pollen tegenhoudt) werd mij de vraag gesteld: ‘Doe je mee?’ Gevleid en goed beargumenteerd (“Jij bent de tussengeneratie, een veertiger tussen een twintiger en een zestiger”) zei ik ‘jawel’. Zodoende hier mijn brief.

Allerbeste Helene en Twan, 16 september 2021

Heftige onderwerpen roeren jullie aan, van Afghanistan tot Geluk met een grote G. Het doet mij verlangen naar de zaterdagen uit mijn jeugd. Buiten spelen tot je niets meer kon zien omdat de schemering allang ingevallen was. En dan in bad en met een bakje chips in je pyjama Het Kleine Huis op de Prairie of Het Wassende Water kijken. Toen ik nog van niks wist en onschuldig was.

We weten soms teveel van wat er om ons heen gebeurd. Met dank aan internet en de globalisering. En het lijkt wel of onze gevoelens van empathie daar niet meer van worden. Het is ook onderzocht, we leven meer mee met een enkeling of kleine groep, dan met een grote groep. We kunnen de massa mogelijk niet goed aan, het gaat te ver van ons af staan. En tegelijkertijd roept de ellende in de wereld om ons heen wel van alles op. Gevoelens van onrecht, en vooral van onmacht. Awel, daar gaat m’n Kleine-Huis-op-de-Prairie-gevoel.

Ondertussen lijken we als samenleving steeds meer te polariseren. Een duur woord voor het gebrek aan empathie, we kunnen elkaar niet meer vinden en roepen heel hard dat we ook een mening hebben. Die we veilig vanachter een anoniem schermpje verkondigen. Niet leuk. Je zou gaat twijfelen aan de basisbehoefte van de mens, het gegeven dat de mens een sociaal wezen is. Dat de mens zich niet kan ontwikkelen los van anderen. Dat je bestaat bij de gratie van de aanwezigheid van en de interactie met anderen. Dat vind ik echt boeiend, hoe mensen elkaar zo ontzettend hard aan het wegduwen zijn, terwijl we toch echt niet zonder elkaar kunnen.

Ik ben benieuwd, polariseren we meer omdat we de hoeveelheid aan info versimpelen om het nog te kunnen verhapstukken? Volgens Mardjan Seighali polariseren we omdat we bang zijn het fout te doen. Vaak is het de Angst die onder negativiteit schuilt, wat ons maar moeilijk in de verbindende stand zet. Wat ik trouwens geweldig vind aan mevrouw Seighali is dat ze op moeilijke vragen antwoordt met ‘hoe doe je dat thuis?’ Hoe gaan we zo met elkaar om dat we zonder al teveel kleerscheuren met elkaar in een woning kunnen verblijven? Hoe lossen we thuis een conflict op en hoe krijgen ouders gezamenlijkheid in hun gezin? ‘Je gaat bij elkaar zitten en luisteren naar de ander. En dan zoek je een middenweg.’ Wat Seighali hiermee doet is moeilijke vraagstukken versimpelen tot de huis-tuin-en-keuken-praktijk, want communiceren en opvoeden doen we thuis allemaal. Ook wanneer we er onze eigen kleur of kwaliteit aan geven.

Ik kan soms die onvrede voelen met ‘waar het heengaat met de samenleving’, maar weet niet goed wat ik ermee moet. Anderen, zoals Greta Thunberg of de boeren recent nog, duiken in de actie bij onvrede. Jaloersmakend, want dat vind ik lastig. Eigenlijk wil ik meer dan alleen maar toekijken. Ik hou niet van dat gevoel van machteloosheid. Liever wil ik of iets doen of het accepteren als voor mij niet veranderbaar. De actiestand is lekker pragmatisch, maar hoe pak ik dat aan? Ik geloof niet dat ik zo’n Malieveld-ganger ben. Met spandoeken enzo. Op mijn kamer hangt al jaren een knipsel van een jongen met een bordje tussen protesterende mensen met spandoeken. Het stokje waaraan het bordje geplakt is, heeft hij in het borstzakje van zijn spijkerjack gestoken. Op het bordje prijkt de tekst: “Ik ben zo boos dat ik een bordje heb gemaakt.” Dat verbeeldt mijn Malieveld-gevoel wel zo’n beetje: je staat tussen de boze mensen en daar zijn er de laatste tijd een heleboel van. Hebben jullie weleens op het Malieveld of iets dergelijks gestaan?

De nieuwsbulletins berichten trouwens zoveel minder over wat er goed gaat, waardoor het toch geen verrassing meer kan zijn dat de mens zich verliest in pessimisme. Het gaat allemaal helemaal niet goed met ons, niemand doet meer lief, waar gaat het heen en we gaan allemaal naar de klote. Gelukkig zijn er ook mensen die zich specialiseren in goed nieuws. Zoals de website ‘Reasons to be Cheerful’. Er blijken gewoon heel veel leuke, inspirerende, slimme mensen op deze aardbol rond te lopen die mooie dingen doen. Het inspireert en helpt me om in mijn omgeving, waar ik invloed heb, mooie dingen te doen. Maar als ik het echt niet meer weet, creëer ik met graagte weer mijn eigen Kleine Huis op de Prairie. Bijvoorbeeld onder de pollensol bij Helene en haar Ef.

Janneke

 

***

 

Aan Janneke en Twan, 29 september 2021

Toen het na de toezegging van Janneke nog wel even duurde voordat haar brief op de digitale mat plofte, besloot ik zo lang mogelijk mijn geduld te bewaren. Maar ja, als pensionado kijk ik nu eenmaal hinderlijk uit naar wat anderen je hebben beloofd. Tegelijk weet ik hoe opslokkend het leven almaar is, voor wie de blik vooruit gericht moet houden. Beloftes bungelen nog wel eens in een venijnig windje en kijken vervolgens verbaasd naar het voortvliegen van de eisende tijd.

Hoe fijn deze brief! Hij landt middenin ons lopende gedachtenwerk. Met een eigen geluid van iemand die zich erg betrokken weet bij het reilen en zeilen van onze wereld en de menselijke exemplaren onderling. Waar Twan zich regelrecht belaagd voelt door die wereld en ik me nogal eens afvraag welke weg we de laatste decennia eigenlijk hebben afgelegd, blijkt het Janneke te lukken met de voeten aan de grond te blijven in het doorwoekerende tumult.

Voelen we ons niet tekort schieten in al ons afwachten? Ook ik voel me wel eens jaloers op mensen die zich manifesteren rond een doel. Maar ik kan niet zo goed tegen boze mensenmassa’s. Het benauwt me al als ik eraan denk dat ik daartussen overeind moet blijven. Vandaag dan maar eens de petitie van Avaaz getekend. Vanwege de bloemetjes en bijtjes. Daar ben je altijd goed. En toch ook erg eensgezind met meer dan een miljoen mensen in de vraag aan de (Europese) politiek om wat steekhoudends te ondernemen tegen de bijen en insectensterfte. Dwars tegen de machtige lobby van gifproducenten in.

Opnieuw vraag ik me af waarom het zo doodnormaal gevonden wordt dat het bedrijfsleven zich alleen de winst hoeft gunnen en de gevolgen van de productie gewoon op de maatschappelijke rekening kan schuiven. En dan het liefst dreigt met vertrekken als het anders wordt. Bij het je eigen broek ophouden hoort toch ook iets als je snoeppapiertjes in je zak houden om thuis netjes weg te gooien. Toen ik klein was, kreeg ik een klets om mijn oren als ik mijn afval zomaar achter me op straat liet vallen. Zo deden wij dat thuis. Van dat thuis weggooien kwam meestal niet veel, zodat mijn zakken tot een kleverig universum werden en ik moest leren onthouden wat ik nog meer moest doen behalve dat wat ik direct voor me zag.

Ik keek ook eens naar die website met vrolijker nieuws waar Janneke het over had. Dat zijn toch echt serieuze artikelen over welke hoopvolle ontwikkelingen er actueel zijn. Bijvoorbeeld zag ik dat er koelende asfaltverf is aangebracht in een aantal straten van Los Angeles. De stedelijke temperatuurverschillen die in infrarood vanuit satellieten worden waargenomen kleuren daar van licht- tot donkerblauw. De rest van de stad moet het doen met dieprood. Hoe simpel kan het soms zijn! En het schijnt werkelijk mensenlevens te schelen.

Helene